Đến với các tỉnh miền núi phía Bắc, nơi sinh sống cuả bà con dân tộc H’mong, thật dễ để bắt gặp những căn nhà gỗ vách đất nho nhỏ trên các sườn núi. Khách tham quan không chỉ ngỡ ngàng bởi vẻ đẹp núi non trùng điệp mà còn cảm thấy yên bình, nên thơ bởi lối sống giản dị, yên bình nhưng cũng không kém phần lộng lẫy của văn hóa cổ tạo nên.
Quan niệm về nhà của của người H’mong
Không phải là những căn nhà to, đồ sộ hay sang trọng, kiên cố. Nhà đồng bào dân tộc H’mong mang kiến trúc độc đáo và nổi bật bởi đằng sau những căn nhà tường trình là những cách thích nghi và giá trị dân tộc được duy từ từ bao thế hệ con cháu. Với người H'Mông nhà ở là nơi bảo vệ, trú ngụ và cất giữ những nét linh thiêng của dòng tộc. Kiến trúc độc đáo và khác biệt ẩn sâu vào những lớp gạch đá là các tập quán, văn hóa, tín ngưỡng của bà con vùng cao.
Nhà truyền thống của người H’mong được xây dựng kỳ công với tường trình đất, cổng và mái lợp ngói đá, mát về mùa Hè, ấm về mùa Đông. Nét đẹp nhà ở người H’mong gắn liền với hàng rào đá, được làm thủ công bởi bàn tay cần cù, khéo léo trong thời gian dài. Các ngôi nhà đều nổi bật bởi màu nâu vàng của màu tường đất và ngói đá xám. Những hộ dân có điều kiện hoặc chăn nuôi gia súc gia cầm tại nhà thì sẽ có thêm hàng dào đá được xếp thủ công, liên kết với nhau không bởi vôi vữa, xi măng nhưng vẫn vững trãi, kiên cố. Được xây dựng thô sơ nhưng nhà người H’mong lại luôn ấm về màu đông, thoáng mát vào mùa hè, an toàn và chống được thú dữ…
>>Sắc màu văn hóa người H'mong
Vẻ đẹp của tập quán sinh sống người H'mong
Những ngôi nhà trên sườn núi đơn sơ và riêng biệt mang lại vẻ đẹp kì bí, hoang sơ nhưng lại thu hút tất nhiều sự hiếu ky của khách tham quan. Tập quán sinh sống của người H’mong được hình thành từ hàng trăm năm nay trên các đỉnh núi đá lớn nhất, cao nhất. Người H’mong quan niệm làm chủ núi rừng, sinh sống nương tựa vào núi. Nên luôn chọn những ngọn núi cao, và độc lập để sinh sôi, phát triển. Đó là lý do tại sao khó bắt gặp những ngôi nhà san sát, hay không khí sinh hoạt tấp nập ở những vùng dân tộc H’mong sinh sống.
Quá trình làm nhà người H’mong
Những căn nhà người H’mong thường có 3 gian, gian đầu bếp lò sưởi ấm cả căn nhà, gian giữa thẳng với cửa chính là gian thờ cúng thổ địa, tổ tiên và một gian bếp để nấu nướng sinh hoạt. Với người Hmong, người ở trong nhà phải hợp với thổ công, thổ địa cảu mảnh đất đấy. trước tiên trong quá trình làm nhà, muốn ở đâu thì pahỉ mời những người hiểu biết đào 3 cái hố biểu tượng cho ba gian của nhà mình. Quan trọng là hướng của gian lò phải hướng về phía mặt trời mọc, hướng của gian bếp thì hướng về phía mặt trời lặn.
Sau khi chọn được hướng nhà và làm lễ với thổ địa, người ta đặt 9 hạt gạo được bóc vỏ bằng tay (đảm bảo mầm của hạt gạo không bao giờ thay đổi - giống như luôn có sự sinh sôi, nảy nở) đặt xuống cái hố đã được đào, úp bát kín để tránh bị con trùng tha đi. Người H’mong thường đào nhà vào sáng sớm, trong quá trình làm nhà người H’mong thường cũng bái thổ địa, đảm báo sau này chăn nuôi, trồng trọt tiền bạc đầy nhà.
Những ngôi nhà của người H’mong tưởng trừng như thiết kế đơn giản, nhưng ẩn chứa trong đó là rất nhiều văn hóa, tín ngưỡng, lễ nghi đặc sắc. Khi đến Tây Bắc, ngoài việc ngắm nhìn các ruộng bậc thang vàng thì du khách đừng quên tìm hiểu them đời sống văn hóa của bà con nơi đây.
>>Vẻ đẹp người H'mong trên Hà Giang
Sự thay đổi theo thời gian của kiến trúc người H'mong
Kinh tế ngày càng phát triển, sự giao thoa văn hóa giữa các vùng miền được mở rộng đã giúp đồng bào vùng cao dần tiếp cận với cuộc sống hiện đại. Trong sự giao thoa văn hóa đó,nhà ở của người H’ông cũng thay đổi dần, xuất hiện tấm lợp xi măng cho các lớp ngói đỏ và gạch bê tông, những vật liệu hiện đại tiết kiệm sức người cũng được bà con sử dụng. Tuy có chút ảnh hưởng của cuộc sống hiện đại nhưng lối kiến trúc cổ của người H'mông vẫn còn đấy, đến tìm hiểu vùng đất núi non này nhé!
Liên hệ Farwego để có thêm nhiều điểm đến:
☎️ Hotline: 088 883 86 86
☀️ Website: https://farwego.vn/
☀️ Instagram: instagram.com/farwegotravelvietnam/
☀️ Facebook: Farwego Travel - Chuyên tour sành trải nghiệm
Photo: Sưu tầm
